Bilgi Almak
Bilgi alma komutları sistemimizde bulunan herhangi bir şey hakkında(programlar, dosyalar, kayıtlar, ayarlar vb..) bilgi almamızı sağlayan komutlara verilen genel isimdir ve bu komutlara gerekli durumlarda çok sık başvururuz. Şimdi bilgi alma komutlarının neler olduğuna ve kullanım şekillerine bakalım.
uname
Tek başına çekirdek adını verse de aldığı parametreler ile farklı bilgiler de sunabilir. Kısaca bilmemiz gereken; bu komut genel olarak sistemde kullanılan çekirdek hakkında bilgiler verir. Hangi parametrenin ne iş yaptığını man uname komutu ile öğrenebileceğinizi biliyorsunuz. Bizde kullanım şekillerini man kılavuz sayfası üzerinden açıklayalım.
└─$ uname
Linux
Eğer parametresiz kullanıldıysa -s parametresi gibi yalnızca çekirdek ismini gösterir. Yani uname komutu ile uname -s komutu aynıdır. Parametreler ve ifade ettikleri;
-a, --all
Bu parametre ile bütün bilgileri aşağıdaki seçenek sırasıyla gösterilir; -p ve -i bilinmiyorsa atlanır.
└─$ uname -a
Linux ferhat 5.9.0-kali1-amd64 #1 SMP Debian 5.9.1-1kali2 (2020-10-29) x86_64 GNU/Linux
-s, --
çekirdek ismini gösterir.
└─$ uname -s
Linux
-n, --nodename
ağ düğümü konak ismini diğer bir değişle hostname(host adını) gösterir.
└─$ uname -n
ferhat
-r, --kernel-release
çekirdeğin derleniş sürümünü gösterir.
└─$ uname -r
5.9.0-kali1-amd64
-v, --kernel-version
çekirdeğin sürümünü gösterir.
└─$ uname -v
#1 SMP Debian 5.9.1-1kali2 (2020-10-29)
-m, --machine
makine donanım ismini gösterir.
└─$ uname -m
x86_64
-p, --processor
işlemci türünü veya "unknown" gösterir.
└─$ uname -p
unknown
-i, --hardware-platform
donanım platformunu veya "unknown" gösterir.
└─$ uname -i
unknown
-o, --operating-system
işletim sistemini gösterir.
└─$ uname -o
GNU/Linux
--help
Bu yardım iletisini gösterir ve çıkar.
--version
Sürüm bilgilerini gösterir ve çıkar.
└─# uname --help
Kullanım: uname [SEÇENEK]...
Belirli sistem bilgilerini yaz. SEÇENEK olmadan -s ile aynı.
-a, --all sıralamaya uyarak tüm bilgileri yaz,
eğer bilinmiyorsa -p ve -i atlama hariç:
-s, --kernel-name çekirdek adını yaz
-n, --nodename ana ağ bilgisayarının adını yaz
-r, --kernel-release çekirdek sürümünü yaz
-v, --kernel-version print the kernel version
-m, --machine print the machine hardware name
-p, --processor print the processor type (non-portable)
-i, --hardware-platform print the hardware platform (non-portable)
-o, --operating-system print the operating system
--help bu yardımı gösterir ve çıkar
--version sürüm bilgisini gösterir ve çıkar
GNU coreutils online help:
Report any translation bugs to
Full documentation
or available locally via: info '(coreutils) uname invocation'
hostname
Bilgisayarımızın adını, diğer bir deyişle bilgisayarımızın ağ üzerindeki adını verir. Eğer isterseniz bu adı değiştirebilirsiniz. Örneğin; komut satırına hostname burak yazarsanız hostname yani bilgisayarınızın adı burak olarak değişmiş olacaktır.
Ancak bu ayar kalıcı değildir. Oturumu kapatıp tekrar açtığınızda değiştirmiş olduğunuz adın tekrar eski haline döndüğünü görebilirsiniz. Kalıcı olmasını ayarlardan kolaylıkla sağlayabiliriz. Sürümden sürüme değişiklik gösterse de sırasıyla; **Ayarlar >Sistem >Ayrıntılar >Genel aygıt adı: ** kutusuna istediğiniz ismi yazabilirsiniz. Eğer dediğim yoldan ulaşamadıysanız ayarları biraz kurcalayarak bulabilirsiniz.
Ayrıca tamamen komut satırından da kalıcı bir hostname değişikliği yapmak mümkün. Bunun için /etc/hostname konumunda yer alan hostname dosyasını açmamız gerek. Dosyamızı açmak için konsola nano -w /etc/hostname komutunu veriyoruz. Komutun ardından açılan dosyada ismimizin yerine istediğimiz ismi yazıyoruz. Ve Ctrl + X tuş kombinasyonu ile dosyamızdaki değişiklikleri kaydederek çıkıyoruz.
Değişikliğin geçerli olması için oturumun kapatılıp tekrar açılması gerek daha sonra hostname yani bilgisayarınızın ismi değişmiş olacaktır.
lsb_release
Bu komut kullandığımız dağıtım hakkında farklı bilgiler sunan parametrelere sahiptir. Detaylı bilgi için man kılavuz sayfasını kontrol edebilirsiniz. Ben örnek olması açısından lsb_release -a komutunun çıktısını veriyorum.
└─$ lsb_release -a
No LSB modules are available.
Distributor ID: Kali
Description: Kali GNU/Linux Rolling
Release: 2020.4
Codename: kali-rolling
whoami
Sinemayı takip eden arkadaşların aklına ilk ne geldi biliyorum :)
Bu komut kimlik sorgu işlevi görüyor. Komut satırımıza komutumuzu vererek sonucuna bakalım.
└─$ whoami
root
Komut çıktısı bize mevcut kullanıcının root kimliği ile çalıştığını göstermiş oldu.
Yine whoami komutuna benzer ancak çok ufak farkların olduğu birkaç komutu daha peş peşe komut satırına girerek çıkan sonuçlar üzerinden anlatıma devam edelim.
Sıra sıra bakalım:
whoami: mevcut kullanıcının hangi kimlikle çalıştığını gösteriyor.
who: sistemde hangi kullanıcının çalıştığını gösteriyor.
w: hangi kullanıcı hangi uygulamayı çalıştırıyor bunun bilgisini gösteriyor.
Bunun dışında bu komutlar da parametre alabiliyorlar. Hangi parametreleri aldıklarını nasıl öğrenebileceğinizi zaten biliyorsunuz.
uptime
uptime komutu sistemimizin ne kadar zamandır açık olduğu bilgisini verir.
└─$ uptime
13:31:32 up 15 min, 1 user, load average: 0,00, 0,04, 0,08
date
İsminden de anlaşılacağı gibi bu komut bize sistemin o anki tarih ve saat bilgisini veriyor.
└─$ date
Sal 02 Şub 2021 13:32:58 EST
cal
Komutumuz Türkçe olarak takvim anlamına gelen İngilizce "Calendar" ifadesinin kısaltmasıdır. Komutumuz tek başına kullanıldığında bize konsol ekranı üzerinden, bulunduğumuz tarihin takvim bilgisini verir.
└─$ cal
Şubat 2021
Pa Pz Sa Çr Pr Cu Ct
1 2 3 4 5 6
7 8 9 10 11 12 13
14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27
28
Ancak daha önceki veya sonraki tarihlerde yer alan takvim bilgilerine komutumuzu cal ay yıl şeklinde kullanarak ulaşabiliyoruz.
Örnek üzerinden açıklayalım.
Eğer 2002 yılının Ocak ayına gitmek istiyorsam komutumu cal 1 2002 şeklinde kullanırım.
└─$ cal 1 2002
Ocak 2002
Pa Pz Sa Çr Pr Cu Ct
1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30 31
Eğer ileri bir tarihe yani 3003 yılının Haziran ayına gitmek istersem de komutumu cal 6 3003 şeklinde kullanırım.
└─$ cal 6 3003
Haziran 3003
Pa Pz Sa Çr Pr Cu Ct
1 2 3 4
5 6 7 8 9 10 11
12 13 14 15 16 17 18
19 20 21 22 23 24 25
26 27 28 29 30
Gördüğünüz gibi ileri geri herhangi bir tarih hakkında takvim bilgisi almak istesek cal komutunu kullanabiliyoruz.
which
Herhangi bir komutun tam yol bilgisini öğrenmek için kullanılır.
└─$ which date
/usr/bin/date
whereis
Bu komutunda özel parametreleri vardır man sayfasından kontrol edin lütfen. Bunun dışında parametresiz hali apropos komutuna benzer şekilde bir çıktı verir. Ancak apropos komutundan farklı olarak ilgili komutun man sayfası konumunun tam dizin adresini belirtir.
└─$ whereis date
date: /usr/bin/date /usr/share/man/man1/date.1.gz
Ayrıca diğer parametrelerini de kesinlikle man sayfasından inceleyin.
locate
Bu komut ile aradığımız bir dosyanın nerede olduğunu öğrenebiliriz. Komutun çıktısı bize dosyanın bulunduğu dizin veya dizinleri veriyor. Örneğin daha önce PATH yoluna eklediğim komut.sh dosyasını locate komutu ile aratıyorum. Sonuç aşağıdaki şekilde:
└─$ locate komu.sh
/root/Desktop/yeni_dizin/yeni/en_yeni/komut.sh
Bu komutun ne kadar kıymetli olduğunu işiniz düştükçe ve kullandıkça anlayacaksınız. Genelde bir dosyayı arama çubuğu yardımı ile aramak sonuç vermez ve bu arama işlemi oldukça hantal çalışır. Örneğin dosya konumunu bilmediniz ancak sistem var olan bir dosyaya ulaşmak istiyorsunuz diyelim.. İşte tam bu noktada locate komutu çıkageliyor ve bize saniyeler içerisinde sonucu veriyor. Komutu denemek amacıyla Kali Linux içerisinde yer alan bir araç olan armitage aracını aratıyorum. Bunun için komut satırına locate armitage yazmalıyım.
└─$ locate armitage
/usr/share/icons/Flat-Remix-Blue-Dark/apps/scalable/armitage.svg
/usr/share/icons/Flat-Remix-Blue-Dark/apps/scalable/kali-armitage.svg
/usr/share/icons/hicolor/16x16/apps/kali-armitage.png
/usr/share/icons/hicolor/22x22/apps/kali-armitage.png
/usr/share/icons/hicolor/24x24/apps/kali-armitage.png
/usr/share/icons/hicolor/256x256/apps/kali-armitage.png
/usr/share/icons/hicolor/32x32/apps/kali-armitage.png
/usr/share/icons/hicolor/48x48/apps/kali-armitage.png
/usr/share/icons/hicolor/scalable/apps/kali-armitage.svg
/usr/share/kali-menu/applications/kali-armitage.desktop
Çıktıda da görüldüğü gibi aradığımız ifadeyi içeren tüm dosyaların nerede olduğunu bir çırpıda buluverdik. Sanırım bu komut sayesinde yavaş yavaş da olsa komut satırının gücünü fark etmeye başlıyoruz :)
dmidecode
Eğer daha önce de Linux işletim sistemini deneyimleyip sorunlar ile karşılaştıysanız, forumlardan destek istediğinizde; muhtemelen insanlar sizden bu komutun çıktıları istemiş olabilirler. Bu komutun işlevi sistemin donanım ve BIOS bilgilerini göstermektir. Bu komut sayesinde sistem donanımı ve işleyişi hakkında çok fazla bilgiye ulaşabiliriz. Ayrıca bu komutumuz da parametre alarak çalışmaktadır.
Bu komutun sunduğu bilgiler çok fazla olduğu için, bilgilerin daha net anlaşılması adına; bu bilgilere belirli bir düzene sahip olan DMI(Desktop Management Interface) ile, yani Masaüstü Yönetim Arayüzü tabloları ile ulaşıyoruz. Tabloda yer alan sıralamayı ve hangi bilgileri alabileceğinizi direk olarak görmek isterseniz, komut satırına dmidecode yazın ve sonuçların kategorize şekilde karşınıza geldiğine kendiniz tanık olun.
Bahsi geçen tablo sıralı şekilde ve Numara-Türkçe karşılığı olacak şekilde aşağıdaki gibidir.
|
Numara |
Açıklama |
|
0 |
Bios |
|
1 |
Sistem |
|
2 |
Baz kurulu |
|
3 |
Şasi |
|
4 |
İşlemci |
|
5 |
Bellek denetleyicisi |
|
6 |
Bellek modülü |
|
7 |
Önbellek |
|
8 |
Port bağlantısı |
|
9 |
Sistem yuvaları |
|
10 |
On Board Cihazları |
|
11 |
OEM Dizeleri |
|
12 |
Sistem Yapılandırma Seçenekleri |
|
13 |
BIOS Dili |
|
14 |
Grup Dernekler |
|
15 |
Sistem Event Log |
|
16 |
Fiziksel Bellek Array |
|
17 |
Bellek Cihazı |
|
18 |
32-bit bellek hatası |
|
19 |
Bellek Dizisi Haritalı Adres |
|
20 |
Bellek Cihazo Haritalı Adres |
|
21 |
Dahili İşaret Aygıtı |
|
22 |
Taşınabilir Pil |
|
23 |
Sistem Sıfırlama |
|
24 |
Dananım Güvenlik |
|
25 |
Sistem Güç Denetimleri |
|
26 |
Gerilim Probu |
|
27 |
Soğutma Cihazı |
|
28 |
Sıcaklık Probu |
|
29 |
Elektrik Akımı Probu |
|
30 |
Uzaktan Erişim |
|
31 |
Boot Bütünlüğü Hizmetleri |
|
32 |
Sistem Önyükleme |
|
33 |
64-bit Bellek Hatası |
|
34 |
Yönetim Cihazı |
|
35 |
Yönetimi Cihaz Bileşeni |
|
36 |
Yönetimi Cihaz Eşik Verileri |
|
37 |
Bellek Kanal |
|
38 |
IPMI Cihazı |
|
39 |
Güç Kaynağı |
Başta belirttiğim gibi dmidecode kendi içinde parametre alan bir komut olduğu için istediğimiz spesifik bilgiye doğrudan da ulaşmamız mümkün. Detaylı bilgi için man kılavuz sayfasına bakın lütfen. Ancak küçük bir örnek vermem gerekirse bios hakkında bilgi edinmek istediğimizde konsola dmidecode -t bios komutunu girmemiz yeterli.
└─$ dmidecode -t bios
# dmidecode 3.3
Getting SMBIOS data from sysfs.
SMBIOS 2.5 present.
Handle 0x0000, DMI type 0, 20 bytes
BIOS Information
Vendor: innotek GmbH
Version: VirtualBox
Release Date: 12/01/2006
Address: 0xE0000
Runtime Size: 128 kB
ROM Size: 128 kB
Characteristics:
ISA is supported
PCI is supported
Boot from CD is supported
Selectable boot is supported
8042 keyboard services are supported (int 9h)
CGA/mono video services are supported (int 10h)
ACPI is supported
Burada ayrıca dmidecode -t bios komutu yerine, bios'un sıralamada bulunan numarasını yani dmidecode -t 0 yazarak da aynı işlemi gerçekleştirebilirdik.
└─$ dmidecode -t 0
# dmidecode 3.3
Getting SMBIOS data from sysfs.
SMBIOS 2.5 present.
Handle 0x0000, DMI type 0, 20 bytes
BIOS Information
Vendor: innotek GmbH
Version: VirtualBox
Release Date: 12/01/2006
Address: 0xE0000
Runtime Size: 128 kB
ROM Size: 128 kB
Characteristics:
ISA is supported
PCI is supported
Boot from CD is supported
Selectable boot is supported
8042 keyboard services are supported (int 9h)
CGA/mono video services are supported (int 10h)
ACPI is supported
fdisk-l
Başlıkta da yer aldığı gibi bu bölümde fdisk komutunun yalnızca l parametresinin işlevini göreceğiz. Bu komutu burada vermemin sebebi sistem hakkında bilgi alırken diskin de sistem dahilinde olmasıdır. Zaten ileride tekrar ele alacağımızdan şimdilik bu kadarı da yeterli olacaktır. Bu komutu diskler üzerinde işlem gerçekleştirirken kullanıyoruz. Eğer komut satırımıza fdisk -l şeklinde komut verirsek karşımıza sistemimizdeki disk bölümleri sıralı ve düzenli şekilde listelenecektir.
└─$ fdisk -l
Disk /dev/sda: 80 GiB, 85899345920 bytes, 167772160 sectors
Disk model: VBOX HARDDISK
Units: sectors of 1 * 512 = 512 bytes
Sector size (logical/physical): 512 bytes / 512 bytes
I/O size (minimum/optimal): 512 bytes / 512 bytes
Disklabel type: dos
Disk identifier: 0xe7875fa7
Device Boot Start End Sectors Size Id Type
/dev/sda1 * 2048 165771263 165769216 79G 83 Linux
/dev/sda2 165773310 167770111 1996802 975M 5 Extended
/dev/sda5 165773312 167770111 1996800 975M 82 Linux swap / Solaris
df
Bu komut ile disk kullanımı hakkında ayrıntılı bilgiye ulaşabiliyoruz.
└─$ df
Dosyasistemi 1K-blok Dolu Boş Kull% Bağlanılan yer
udev 985152 0 985152 0% /dev
tmpfs 203764 900 202864 1% /run
/dev/sda1 81058256 9767292 67130352 13% /
tmpfs 1018804 0 1018804 0% /dev/shm
tmpfs 5120 0 5120 0% /run/lock
tmpfs 4096 0 4096 0% /sys/fs/cgroup
tmpfs 203760 52 203708 1% /run/user/1000
Bu komutumuz da parametre alabiliyor, yani dileyen arkadaşlar konsolda man df şeklinde komut girerek gerekli bilgilere ulaşabilirler.
du
Bir dizinin, içerdiği tüm dosyalar ile birlikte diskte kapladığı toplam alanı verir. Ayrıca boyutla ilgili düzgün bir çıktı almak istersek h parametresini de kullanabiliriz.
└─$ du /root/Desktop
8 /root/Desktop/yeni_dizin/yeni/en_yeni
12 /root/Desktop/yeni_dizin/yeni
16 /root/Desktop/yeni_dizin
20 /root/Desktop
└─$ du -h /root/Desktop
8,0K /root/Desktop/yeni_dizin/yeni/en_yeni
12K /root/Desktop/yeni_dizin/yeni
16K /root/Desktop/yeni_dizin
20K /root/Desktop
free
Bu komut ile kullanılan bellek miktarını KB cinsinden öğrenebiliriz. Ancak çıktımızın MB cinsinden olmasını istersek -m parametresini free komutumuza ekleyerek kullanmamız yeterli olacaktır.
└─$ free total used free shared buff/cache available
Mem: 2037612 463412 1139700 18000 434500 1411828
Swap: 998396 0 998396
└─$ free -m
total used free shared buff/cache available
Mem: 1989 452 1112 17 424 1378
Swap: 974 0 974
modinfo
Bu komut sayesinde Linux Kernel(çekirdek) modüllerinin bilgisi alınabilir. Bu modülleri ekran bastırmak isterseniz komut satırına lsmod yazarak modülleri listeleyebilirsiniz.
└─$ lsmod
Module Size Used by
fuse 143360 3
rfkill 28672 2
vboxsf 40960 0
intel_rapl_msr 20480 0
intel_rapl_common 32768 1 intel_rapl_msr
intel_pmc_core_pltdrv 16384 0
intel_pmc_core 45056 0
rapl 16384 0
..
.
Örneğin modüller içinden battery modülü hakkında bilgi almak istersek komut satırına modinfo battery şeklinde yazmamız yeterli olacaktır.
└─$ modinfo battery
filename: /lib/modules/5.9.0-kali1-amd64/kernel/drivers/acpi/battery.ko
license: GPL
description: ACPI Battery Driver
author: Alexey Starikovskiy
author: Paul Diefenbaugh
alias: acpi*:PNP0C0A:*
depends:
retpoline: Y
intree: Y
name: battery
vermagic: 5.9.0-kali1-amd64 SMP mod_unload modversions
parm: cache_time:cache time in milliseconds (uint)
stat
Bu komut dosyalar veya dizinler hakkındaki bilgileri almamıza olanak sağlar. Kullanımı stat dizin şeklindedir. Örneğin root dizinine bakalım. Bunun için komut satırımıza stat /root komutunu veriyoruz.
└─$ vmstat
File: /root
Size: 4096 Blocks: 8 IO Block: 4096 dizin
Device: 801h/2049d Inode: 4194305 Links: 4
Access: (0700/drwx------) Uid: ( 0/ root) Gid: ( 0/ root)
Access: 2020-11-04 15:24:12.000000000 -0500
Modify: 2021-02-02 13:16:43.915999646 -0500
Change: 2021-02-02 13:16:43.915999646 -0500
Birth: 2020-11-17 07:32:57.373541909 -0500
Gördüğünüz gibi root dizini hakkında bilgiler basılmış oldu.
vmstat
Bu komut sayesinde sistemimizin o anlık genel durumunu görebiliriz. Ancak komutu verdikten sonra sistem durumu listelenip sonlanacaktır. Eğer sistemin durumunu bir süre izlemek istersek vmstat gecikme_hızı yenilenme_sayısı şeklinde komut vermeliyiz. Ben her 2 saniyede bir yenilenmesini ve bunu 3 defa yapmasını istiyorum. Bunun için komut satırına vmstat 2 3 komutunu veriyorum.
└─$ vmstat
procs -----------memory---------- ---swap-- -----io---- -system-- ------cpu-----
r b swpd free buff cache si so bi bo in cs us sy id wa st
1 0 0 1138816 40848 394112 0 0 63 4 309 109 0 0 99 1 0
└─$ vmstat 2 3
procs -----------memory---------- ---swap-- -----io---- -system-- ------cpu-----
r b swpd free buff cache si so bi bo in cs us sy id wa st
0 0 0 1138816 40856 394152 0 0 63 4 309 109 0 0 99 1 0
0 0 0 1138816 40856 394152 0 0 0 0 641 157 0 0 100 0 0
0 0 0 1138816 40856 394152 0 0 0 0 576 183 0 0 99 0 0
history
Bu kısıma gelene kadar konsola bir çok komut yazdık. Peki o yazılan komutların daha sonra kullanılmak üzere saklandığını biliyor muydunuz ?
Evet girilen her komut .bash_history dosyasında tutuluyor. Biz bu dosyanın içeriğini yani daha önceki yazdığımız kodları görmek istersek komut satırına history yazmalıyız. Çıktı çok uzun olacağından çıktının tamamını aşağıda vermedim.
└─$ history
1 dmidecode -t bios
2 dmidecode -t 0
3 fdisk -l
4 df
5 free
6 free -m
7 lsmod
8 modinfo battery
9 stat /root
10 vmstat
11 vmstat 2 3
12 history
Hazır liste uzun demişken eğer bu listenin limitini öğrenmek istersek komut satırına echo $HISTSIZE yazarak bu değeri tutan ortam değişkeninin, ne kadar komutu history dosyasında tutulabileceğini görebiliriz.
└─$ echo $HISTSIZE
1000
Bu çıktı bize komutların tutulduğu dosyada en son 1000 komuta kadar kayıt yapıldığını belirtiyor. Eğer tutulan komutların 1000 'den daha fazla olmasını isterseniz .bashrc dosyasında HISTSIZE=1000 yazan değeri istediğiniz doğrultuda düzenleyebilirsiniz.
Komutun kullanımına geçmeden önce bu komutu sadece basit ve kısa komutların tekrar kullanılması olarak değerlendirmeyin. Örneğin sürekli kullandığınız çok uzun ve karmaşık bir komut düşünün. Bu komutun her defasında yazılması eziyet, bir yere kopyalanıp oradan tekrar tekrar kopyala-yapıştır şeklinde kullanılması ise hantallık olacaktır.
Komutun kullanımına gelecek olursak örnek üzerinden açıklayalım. Benim kayıt dosyamın bir kısmı aşağıdaki şekilde, ben burada yer alan 600. komutu yani vmstat komutunu kullanmak istiyorum. Bunun için komut satırına !600 yazmam yeterli olacaktır. Komutun kullanımı !komut_numarası şeklinde. Örnek için çıktıyı inceleyebilirsiniz.
Daha önceden kullandığımız bir komutu aynı şekilde tekrar kullanmak için ise komut satırına !komut şeklinde komut girmeliyiz. Örnek vermek gerekirse daha önceki kısımlarda stat komutu ile root dizini hakkında bilgi edinmiştik. Ve bu bilgiye ulaşmak için stat /root komutunu kullanmıştık. Ben şimdi tekrar aynı komuta ulaşmak için komut satırına !stat yazıyorum ve çıktısı tıpkı stat /root yazdığımda olduğu gibi oluyor. Yani bu sayede komutun geri kalanını uzun uzun yazmak gibi bir dert kalmıyor.
└─$ !stat
stat /root
File: /root
Size: 4096 Blocks: 8 IO Block: 4096 dizin
Device: 801h/2049d Inode: 4194305 Links: 4
Access: (0700/drwx------) Uid: ( 0/ root) Gid: ( 0/ root)
Access: 2020-11-04 15:24:12.000000000 -0500
Modify: 2021-02-02 13:16:43.915999646 -0500
Change: 2021-02-02 13:16:43.915999646 -0500
Birth: 2020-11-17 07:32:57.373541909 -0500
Eğer son kullandığımız komutu tekrar kullanmak istersek komut satırına !! yazmamız yeterli olacaktır.
└─$ !!
stat /root
File: /root
Size: 4096 Blocks: 8 IO Block: 4096 dizin
Device: 801h/2049d Inode: 4194305 Links: 4
Access: (0700/drwx------) Uid: ( 0/ root) Gid: ( 0/ root)
Access: 2020-11-04 15:24:12.000000000 -0500
Modify: 2021-02-02 13:16:43.915999646 -0500
Change: 2021-02-02 13:16:43.915999646 -0500
Birth: 2020-11-17 07:32:57.373541909 -0500
Bunlar dışında da çok farklı kullanım şekilleri de mevcut. Bu bilgilere man komutu yardımı ile nasıl ulaşacağınızı zaten biliyorsunuz.
Ayrıca son yazılan komutlara ulaşmak için klavyede yer alan yön tuşlarından ↑(yukarı) ve ↓(aşağı) tuşlarını kullanarak önceki ve sonraki komutlarınıza ulaşabilirsiniz. Genellikle yön tuşlarını kullanmak bize anlık işlemlerimizde hız katmaktadır. Sizler de bu pratiklikleri mutlaka yeri geldikçe sıklıkla kullanacaksınız.
Alıştırmalar Hakkında
Yalnızca okumak yetmez, öğrendiğiniz bilgilerin kalıcı olabilmesi için bolca alıştırma yapmalısınız. Doküman içerisindeki bilgileri pekiştirmek için aşağıdaki alıştırmalar ile başlayabilirsiniz. Elbette burada yer alan alıştırma faaliyetleri dışında, konuyu öğrendiğinizi hissede kadar kendiniz de bolca pratik yapmayı da ihmal etmeyin lütfen. Aksi halde öğrendiğiniz bilgiler kısa sürede unutulup gidecektir.
Kullanmakta olduğunuz sistem çekirdeği hakkında bilgi alın.
Bilgisayarınızın ağ üzerindeki adını(hostname) değiştirin.
Kullanmakta olduğunuz dağıtım hakkında genel bilgi almak için ilgili komutu kullanın.
Mevcut oturumda yani çalışmakta olduğunuz oturumdaki kullanıcı kimliğini konsol üzerinden ilgili komut yardımıyla sorgulayın.
"Sisteminizin ne kadar süredir açık olduğunu sorgulayın.
Konsoldan sistemin o anki tarih ve saat bilgisini sorgulayın.
Konsoldan takvim bilgisini sorgulayın.